Fiilimsilerin ekleri nelerdir ve nasıl kullanılır?

Fiilimsiler, fiil kök veya gövdesinden türetilerek oluşturulan ve cümle içinde isim, sıfat veya zarf gibi görevler üstlenebilen kelimelerdir. Türkçede fiilimsilerin üç ana türü bulunmaktadır: isim fiiller, sıfat fiiller ve zarf fiiller. Her bir fiilimsinin kendine özgü ekleri ve kullanımları vardır. Bu makalede fiilimsilerin ekleri ve bu eklerin nasıl kullanıldığı üzerinde durulacaktır.

İsim fiiller, fiil kök veya gövdesine eklenen isim fiil ekleri ile oluşturulan kelimelerdir. İsim fiil ekleri şunlardır:

• -mak, -mek (fiil köküne eklenerek fiilin anlamını isimleştirir)
• -ış, -iş, -uş, -üş (fiilin eylem hâlini belirtir ve isimleşmesini sağlar)
• -ma, -me (olumsuzluk eki olarak kullanılır)
• -dık, -dik, -tık, -tik (geçmiş zaman anlamı katan eklerdir)
• -acak, -ecek (gelecek zaman anlamı katan eklerdir)

İsim fiiller, cümlede özne, nesne veya dolaylı tümleç olarak kullanılabilir. Örneğin: "Yüzmek sağlıklıdır. " cümlesinde "yüzmek" kelimesi isim fiil olarak özne görevindedir.

Sıfat fiiller, fiil kök veya gövdesine eklenen sıfat fiil ekleri ile oluşturulan kelimelerdir. Sıfat fiil ekleri şunlardır:

• -an, -en (şu an yapılan eylemi belirtir)
• -ası, -esi (sürekli bir eylemi ifade eder)
• -mış, -miş (geçmişte yapılmış ama bilgi olarak aktarılmış eylemler)
• -acak, -ecek (gelecek zamanı ifade eden eylemler)

Sıfat fiiller, cümlede sıfat işlevi görerek isimleri niteleyebilir. Örneğin: "Koşan çocuk hızlıdır. " cümlesinde "koşan" kelimesi sıfat fiil olarak "çocuk" ismini niteler.

Zarf fiiller, fiil kök veya gövdesine eklenen zarf fiil ekleri ile oluşturulan kelimelerdir. Zarf fiil ekleri şunlardır:

• -arak, -erek (iki eylemin birlikte gerçekleştiğini belirtir)
• -madan, -meden (bir eylemin diğerine engel olduğunu ifade eder)
• -ınca, -ince (bir eylemin gerçekleşmesiyle diğerinin gerçekleştiğini belirtir)

Zarf fiiller, cümlede zarf işlevi görerek fiilleri niteleyebilir. Örneğin: "Koşarak geldi. " cümlesinde "koşarak" kelimesi "geldi" fiilini niteler.

Fiilimsiler, Türkçede fiillerin farklı işlevlerde kullanılmasını sağlayan önemli dil yapı taşlarıdır. İsim, sıfat ve zarf fiil ekleri, fiil kök veya gövdesine eklenerek çeşitli anlam ve görevler kazandırmaktadır. Bu eklerin doğru kullanımı, dilin zenginliğini artırmakta ve anlatımın daha etkili olmasını sağlamaktadır. Türkçede fiilimsilerin kullanımı, dilin yapısal özellikleri açısından dikkate değer bir konudur ve dilbilgisi açısından önemli bir yer tutmaktadır.