İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri

İsim-sıfat tamlamaları, Türkçede önemli bir dil bilgisi konusudur. Bu yazıda, isim ve sıfat tamlamalarının tanımları, türleri ve örnekleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Öğrencilerin bu konudaki sık yapılan hataları önlemek için pratik bilgiler sunulmaktadır.
İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri
28 Ağustos 2024

İsim Sıfat Tamlaması


Türkçenin dil bilgisi konuları arasında yer alan isim ve sıfat tamlamaları son derece önemli bir konudur. Öğrencilerin çoğu, isim ya da sıfat tamlaması sorularında hatalar yapmaktadır. Aslında oldukça kolay olan bu konuda, sadece bazı püf noktaları bilmek yeterlidir.

Adından da anlaşılacağı üzere, tamlama bir şeyi tamamlama anlamına gelir. İsim ya da sıfat tamlaması yaparken, sözcüğün önünden ya da arkasından mutlaka bir isim yer almalıdır. Eğer sözcüğün önünde gelen kelime, sözcüğü durum, şekil ya da farklı bir yönden niteliyorsa bu kelime sıfattır. Fakat sözcüğün arkasından bir kelime gelmişse, o zaman bu kelimeniz isim tamlaması görevi görmektedir.

Sıfat Tamlaması


Sıfat tamlaması, isim tamlamalarından biraz farklıdır. Herhangi bir kelime ya da cümlede sıfat tamlaması görmek mümkündür. Sıfat tamlaması, herhangi bir ismi şekil, renk, desen, boyut ya da görünüm olarak etkileyerek farklı bir anlam katmaktadır. Bu şekilde ismi niteleyen sözcüklere sıfat tamlaması denir. Şimdi sizler için birkaç örnek vererek bu örnekleri inceleyelim.

Sıfat Tamlaması İçin Örnekler

  • Kırmızı biber
  • Yuvarlak gözlük
  • Mor menekşe
  • Güzel kız
  • İyi kalpli
  • Gelecek hafta sonu
  • Diğer ay
  • Yüksek apartman
  • Masmavi gökyüzü
  • Kaçıncı sıra
İsim Tamlaması

Bir isim tamlaması olabilmesi için öncelikle bu iki kelimenin de isim olması gereklidir. İki ismin yan yana gelerek birbirini tamamlamasına isim tamlaması denir. İsim tamlamaları kendi arasında birkaç başlığa ayrılmaktadır. Şimdi bu başlıkları tek tek inceleyelim.

Belirtili İsim Tamlaması

Bir sözcük grubuna belirtili isim tamlaması diyebilmek için hem tamlayanın hem de tamlananın ek alması gerekmektedir. Yoksa belirtili isim tamlaması olmaz. Şimdi birer örnek ile bu durumu inceleyelim.
  • Okulun tabelası
  • Masanın kenarı
  • Gülün yaprakları
  • Vazonun tozu
  • Elbisenin kiri
  • Kapının kolu
  • Gözlerinin rengi
  • Saçlarının sarısı
  • Kemerinin tokası
Belirtisiz İsim Tamlaması

Belirtisiz isim tamlamasında sadece tamlanan ek almaktadır.
  • Gül bahçesi
  • Kapı arası
  • Masa kulpu
  • Çay bardağı
  • Kahve saati
  • Okul bahçesi
  • Zümrüt yeşili
  • Gökyüzü rengi
  • Hayvan sesi
Takısız İsim Tamlaması

Bu tamlama çeşidinde ne tamlayan ne de tamlanan hiçbir ek almaz.
  • Altın kolye
  • Yün yastıklar
  • Tahta bıçak
  • Cam sehpa
  • Plastik şişe
Zincirleme İsim Tamlaması

En az üç isimle kurulan tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir.
  • Okul kapısının önü
  • Evin basket potası
  • Çantanın fermuarının rengi
  • Keremin kardeşinin arabası
  • Kitapçının pahalı kitapları
İsim Sıfat Tamlaması Özellikleri Nelerdir?

  • İsim tamlamalarında ya da sıfat tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.
  • İsim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına farklı sözcükler girebilir.
  • Herhangi bir tamlanan, birden fazla tamlayana bağlanabilir.
  • Bir cümlede tamlayan düşebilir.
  • Bazen tamlamalarda kelimeler sıfat ya da zarf görevli olabilir.
  • İsim tamlamaları bazen sıfat içeren kelimeler ile kullanılabilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
soru
Uztaş 03 Ağustos 2024 Cumartesi

Öğrencilerin çoğu isim ya da sıfat tamlaması sorularında neden hatalar yapıyor, bu kadar kolay bir konuda püf noktalarını nasıl öğrenebiliriz?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap
Admin

Sevgili Uztaş,

İsim ve sıfat tamlamaları, göründüğü kadar kolay olmayabilir, özellikle dil bilgisi kurallarına tam hakim olunmadığında. Bu konuda başarılı olmak için şu püf noktalarına dikkat edebilirsiniz:

1. Kuralları Gözden Geçirin: İsim ve sıfat tamlamalarının temel kurallarını tekrar edin. Hangi eklerin kullanıldığını ve tamlamaların nasıl oluşturulduğunu öğrenmek, hatalarınızı azaltacaktır.

2. Örneklerle Çalışmak: Bol bol örnek üzerinde çalışarak ve bu örnekleri analiz ederek, tamlamaları daha iyi anlamış olursunuz.

3. Uygulama Çalışmaları: Kendi cümlelerinizi oluşturun ve bu cümlelerde isim ve sıfat tamlamaları kullanmaya çalışın. Bu, teorik bilgiyi pratiğe dökmenize yardımcı olacaktır.

4. Dil Bilgisi Kaynakları: Dil bilgisi kitapları ve online kaynaklardan yararlanarak farklı çalışma materyalleri kullanın. Bu, farklı bakış açıları geliştirmenizi sağlar.

Umarım bu öneriler size yardımcı olur. Başarılar dilerim!

Çok Okunanlar
Zati Sıfatlar Nelerdir?
Zati Sıfatlar Nelerdir?
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Allahın Zati Sıfatları ve Anlamları
Allahın Zati Sıfatları ve Anlamları
Harflerin Sıfatları Türleri ve Kullanımı
Harflerin Sıfatları Türleri ve Kullanımı
Ünvan Sıfatları Kullanımı ve Örnekleri
Ünvan Sıfatları Kullanımı ve Örnekleri
Allahın Sıfatları ve Anlamları
Allahın Sıfatları ve Anlamları
Niteleme Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri
Niteleme Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri
Güncel
Ön Ad Sıfat Özellikleri Nelerdir?
Ön Ad Sıfat Özellikleri Nelerdir?
Güncel
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?