İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri

İsim Sıfat Tamlaması

İsim sıfat tamlaması: Türkçenin dil bilgisi konuları arasında yer alan isim ve sıfat tamlamaları son derece önemli olan bir konudur. Çünkü genel olarak öğrencilerin çoğu isim ya da sıfat tamlaması sorularında çocuklar çok yanlış yapmaktadır. Aslında oldukça kolay olan isim ve sıfat tamlaması konusunda sadece bilmeniz gereken püf noktaları bilmenizdir.

Adından da anlaşılacağı üzere tamlama birşeyi tamamlama olarak da anlayabilirsiniz. Çünkü isim ya da sıfat tamlaması yaparken sözcüğün önünden ya da arkasından mutlaka bir isim yer almalıdır. Eğer ki sözcüğünüzün önünde gelen kelime sözcüğü durum, şekil ya da farklı bir yönden niteliyor ise bu kelime sıfattır. Fakat sözcüğün arkasından bir kelime gelmiş ise o zaman bu kelimeniz ismi tamamladığı için isim tamlaması görevi görmektedir.

Sıfat tamlaması

Sıfat tamlaması isim tamlamalarından biraz farklıdır. Herhangi bir kelime ya da cümlede sıfat tamlaması görmek mümkündür. Sıfat tamlaması; herhangi bir ismi şekil, renk, desen, boyut ya da görünüm olarak etkileyerek farklı bir anlam katmaktadır. Bu şekilde ismi niteleyen sözcüklere sıfat tamlaması denir. Şimdi sizler için birkaç örnek vererek bu örnekleri inceleyelim.

Sıfat tamlaması için örnek

Kırmızı biber
Yuvarlak gözlük
Mor menekşe
Güzel kız
İyi kalpli
Gelecek hafta sonu
Diğer ay
Yüksek apartman
Masmavi gökyüzü
Kaçıncı sıra

İsim tamlaması

Bir isim tamlaması olabilmesi için öncelikle bu iki kelimenin de isim olması gereklidir. İki ismin yan yana gelerek birbirini tamamlamasına isim tamlaması denir. İsim tamlamaları kendi arasında birkaç başlığa ayrılmaktadır. Şimdi ise sizler ile bu başlıkları teker teker inceleyelim.

Belirtili isim tamlaması: Bir sözcük grubuna belirtili isim tamlaması diyebilmek için hem tamlayanın hem de tamlananın ek alması gerekmektedir. Yoksa belirtili isim tamlaması olmaz. Şimdi birer örnek ile bu durumu inceleyelim.

Okulun tabelası
Masanın kenarı
Gülün yaprakları
Vazonun tozu
Elbisenin kiri
Kapının kolu
Gözlerinin rengi
Saçlarının sarısı
Kemerinin tokası

Belirtisiz isim tamlaması: Belirtisiz isim tamlamasından biraz farklıdır. Belirtisiz isim tamlamalarında sadece tamlanan ek almaktadır.

Gül bahçesi
Kapı arası
Masa kulpu
Çay bardağı
Kahve saati
Okul bahçesi
Zümrüt yeşili
Gökyüzü rengi
Hayvan sesi

Takısız isim tamlaması: bu tamlama çeşidinde ne tamlayan ne de tamlanan hiçbir ek almaz.

Altın kolye
Yün yastıklar
Tahta bıçak
Cam sehpa
Plastik şişe

Zincirleme isim tamlaması: En az üç isimle kurulan tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir.

Okul kapısının önü
Evin basket potası
Çantanın fermuarının rengi
Keremin kardeşinin arabası
Kitapçının pahalı kitapları

İsim sıfat tamlaması özellikleri nelerdir?

İsim tamlamalarında ya da sıfat tamlamalarında tamlayan ile tamlanan yer değiştirebilir.
İsim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına farklı sözcükler girebilir.
Herhangi bir tamlanan birden fazla tamlayana bağlanabilir.
Bir cümlede tamlayan düşebilir.
Bazen tamlamalarda kelimeler sıfat ya da zarf görevli olabilir.
İsim tamlamaları bazen sıfat içeren kelimeler ile kullanılabilir.

Son Güncelleme : 20.01.2024 22:34:55

İsim Sıfat Tamlaması ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Adlaşmış Sıfat

Adlaşmış Sıfat, Sıfat isimleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. Tek başlarına kullanılamaz. O nedenle mutlaka ya bir isme yad bir başka sıfata ihtiyaç duyarlar. Cümle yapısı incelendiğinde sıfatlar isimlerden önce kullanılarak isimleri adet, ye...

Sıfat Fiil Ekleri

Sıfat Fiil Ekleri, Bir fiilin herhangi bir cümlede sıfat görevinde kullanılması ile ortaya çıkan hal veya durum özetidir. Türkçede ise üç fiilimsi grubundan birini oluşturur. Fiillerin sonuna sıfat-fiil getirilmesi sonucu oluşur.-ası -esi-an -en-maz ...

Sıfat Fiil

Sıfat fiil, fiilin cümle içinde sıfat görevinde kullanılmış halidir. Sıfat fiil Türkçede bulunan üç fiilimsi grup içerisinde yer alır. Fiilerin sonuna -esi, -en (-an), -ar (-er, -r), -mez, -di (ği), -di (K), -miş, -ecek sıfat fiil ekleri getirilerek ...

Sıfat Nedir

Sıfat nedir, isimlerin önüne gelerek onları niteleyen ve belirten sözcüklerin tümüne denilir. Bir sözcüğün sıfat sayılabilmesi için bir ismi nitelemesi ya da belirtmesi gerekir. Kısa bir örnek verilecek olursa, beyaz kalem ile yazı yazdı. Orada kalem...

Sıfat Tamlaması

Sıfat tamlaması, bir isimle ilgili bilgi veren ve ismin önüne eklenerek oluşan kelime grubudur. Bu şekilde oluşturulan sıfat tamlaması ismin sayısını, ismini, rengini, şeklini, konumunu, durumunu ya da isimle ilgili olan başka bir şeyi anlatır. Sıfat...

Peygamberlerin Sıfatları

Peygamberlerin sıfatları, Peygamberlerin diğer insanlardan bazı farklı özellikleri vardır. Buna Peygamberlerin sıfatları denir. Peygamberlerin en önemli özelliği Allah'tan vahiy almaktır. Bir diğeri ise peygamberlerin mucizeler gösteriyor olmasıdır. ...

İngilizce Sıfatlar

İngilizce Sıfatlar, İsimleri niteleyen kelimelere sıfat denir. Sıfat kelimesinin İngilizce karşılığı adjective olarak kullanılır. Bir ismin önüne gelerek, o ismi sahip olduğu özellikler nedeniyle belirten sözcüklerdir. Sıfatlar belirtecekleri ismi ta...

İsim ve Sıfat Tamlamaları

İsim ve sıfat tamlamaları, Çeşitli şekillerde yapılan isim ve sıfat tamlamaları dil bilgisinin vazgeçilmez konuları arsında yerini almaktadır. İsim ve sıfat tamlamaları birbirinden farklı konulardır. Her iki konunum mantığı aynı olsa da isim tamlamal...

Zati ve Subuti Sıfatlar

Zati ve Subuti Sıfatlar; Allahu Teâlâ Zatının bir nebzede olsa tanıması için esmalarından ve sıfatlarından bazılarını biz kullarına bildirmiştir. Bu esmalar ve sıfatlar ışığında Rabbinin yüceliğini ve sonsuz kudretini bir kez daha tefekkür eder, Rabb...

Sıfatlar Konu Anlatımı

Sıfatlar konu anlatımı, sıfatlar bir ismi nitelendirmek ve bir şeyi daha iyi ifade edebilmek adına kullanılan sözcüklere verilen bir addır. Bu kelimeler kullanılan ismin rengini, şeklini, sayısını, niteliğini anlatırlar. İsimlerin önüne gelerek isiml...

Zati Sıfatlar

Zati Sıfatlar; Allahu Teâlâ kuluna olan sonsuz merhameti ile bazı esmalarını ve sıfatlarını kullarına bildirmiştir. Yaratıcısını tamamen bilmeyen kişi, yaratıcısı hakkında şüphelere düşebilir. Buna sebebiyet vermemek için, kişinin sınırlı aklı ve idr...

Sıfatlar ve Zarflar

Sıfatlar ve Zarflar; Sıfatlar isimlerden önce gelmeleriyle birlikte onları, durum, renk, sayı, yer, hareket, biçim, soru ve işaret yöntemleri ile tamamlar. Onları belirtir veya niteler. Tek başlarına kullanılırlar ise isim değerinde sayılırlar. Çünkü...