Zati Sıfatlar Nelerdir?
19 Temmuz 2024

Zati Sıfatlar Nelerdir?

Zati Sıfatlar

Allahu Teâlâ, kuluna olan sonsuz merhameti ile bazı esmalarını ve sıfatlarını kullarına bildirmiştir. Yaratıcısını tamamen bilmeyen kişi, yaratıcıları hakkında şüphelere düşebilir. Buna sebebiyet vermemek için, kişinin sınırlı aklı ve idraki ile tanıyabileceği kadar sıfat ve esmalardan bazılarını Allahu Teâlâ ayan etmiştir. Bu suretle, kişiye nasıl inanacağı, nasıl dua edeceği hususlarında yol göstermiştir.

İnsanın Sınırlı Anlayışı

Hiçbir yaratılan mahluk, asla yaratıcısını tam anlamıyla anlayamaz, varlığını ve gücünü kavrayamaz. Anlama kudreti sadece dünya ile sınırlı olan insanoğlunun, sonsuz güç ve kudret sahibi olan yaratıcısını hakkıyla tanıması, anlaması mümkün değildir.

Kur'an-ı Kerim'de Zati Sıfatlar

Kur'an-ı Kerim'de; "Onu gözler idrak edemez. Fakat O, gözleri idrak eder. O, eşyayı pek iyi bilen, her şeyden haberdar olandır" (En'am Suresi 103) buyrularak, Allahu Teâlâ'nın zatını idrak etmenin, mahiyetini bilmenin imkânsız olduğu açıklanmıştır. İnsanoğlu sınırlı aklı ve idraki ile Allahu Teâlâ'nın Zatını kavrayamadığı için Allahu Teâlâ'yı ancak esmaları ve sıfatlarıyla tanır.

Peygamberimizin Hadislerinde Zati Sıfatlar

Allah Rasulu (s.a.v.) buyuruyor ki; "Allahu Teâlâ'nın Zatı hakkında düşünmeyiniz, Allahu Teâlâ'nın halk edip yarattıkları hakkında düşününüz. Çünkü sizler O'nun güç ve kudretini hakkıyla takdir edemezsiniz, O'nu anlamaya güç yetiremezsiniz."

Zati ve Subuti Sıfatlar

Allahu Teâlâ'nın sıfatları Zatı gibi ezeli ve ebedidir. Yani Zatından ayrılmazlar, ayrı düşünülemezler. Allahu Teâlâ'nın sıfatları Zatından ayrı demek ya da bu sıfatların sonradan var olduklarına inanmak, Allahu Teâlâ'nın ezeli olduğunu inkâr etmek demektir. Her inanan Müslümanın, Allahu Teâlâ'nın bütün kemal sıfatlarına sahip olduğuna, noksan ve eksik sıfatların hepsinden de uzak olduğuna inanması farzdır.

Allahu Teâlâ'nın sıfatları, Zati Sıfatlar ve Subuti Sıfatlar olarak ikiye ayrılır. Zati sıfatlar, Allahu Teâlâ'nın Zatına mahsus olan, başka hiç kimseye mahsus olmayan sıfatlardır. Subuti sıfatlar ise benzer sıfatlarının yaratılmış mahlukatta da bulunan sıfatlardır. Lakin ne kadar benziyor dense de bu sıfatların hiçbiri başka bir canlıda hak manada bulunmamaktadır, bulunamaz.

Zati Sıfatların Özellikleri

Zati sıfatların zıtları Allahu Teâlâ hakkında düşünülemez. Bu sebeple noksan olma, sonlu olma ve eksiklik ifade eden bu özelliklerden Allahu Teâlâ'nın tenzih edilmesi gerektiğinden; bu sıfatlara Tenzihi Sıfatlar ve Selbi Sıfatlar adı da verilmiştir.

Allahu Teâlâ'nın Zati Sıfatları

  • Vücut: Kelime manası olarak var olmak demektir. Allahu Teâlâ'nın varlığı ezelidir, haktır ve yokluğu düşünülemez. Vacib-ul vücuddur, yani varlığı lazımdır.
  • Kıdem: Allahu Teâlâ'nın varlığının başlangıcı yoktur. Allahu Teâlâ'nın varlığının evveli de yoktur. Zaman denilen şeyi de Allahu Teâlâ yaratmıştır. Ne kadar geriye gidilirse gidilsin Allahu Teâlâ'nın var olmadığı bir zaman düşünülemez, bulunamaz. Allahu Teâlâ'nın varlığı sonradan meydana gelmiş değildir. O'nun varlığı kaimdir, ezelidir.
  • Beka: Ebediyet, Allahu Teâlâ'nın varlığının sonu yoktur. Ezeli olanın ebedi olması da şarttır, zorunludur. Ne kadar ileri gidilirse gidilsin Allahu Teâlâ'nın var olmayacağı bir zaman düşünülemez, bulunamaz.
  • Vahdaniyyet: Allahu Teâlâ tektir ve eşi benzeri yoktur. Allahu Teâlâ'nın Zatında, sıfatlarında ve işlerinde ortağı, şeriki ve benzeri kesinlikle yoktur.
  • Muhalefetün Li'l-havadis: Sonradan yaratılmış hiçbir canlıya, mahlukata, yaratılmışlara asla benzemez. Allahu Teâlâ, Zatında ve sıfatlarında hiçbir mahlukun zat ve sıfatlarına kesinlikle benzemez.
  • Kıyam Bi-nefsihi: Allahu Teâlâ hiçbir şeye hiçbir varlığa hiçbir mekâna muhtaç değildir. Allah Teâlâ başka bir varlığa ve hiçbir mekâna ve zamana muhtaç olmadan Zatı ile kaimdir. Allahu Teâlâ Zatı ile kaimdir. Hiçbir surette mekâna muhtaç değildir. Mekan, zaman, madde yok iken O var idi. Zira Allahu Teâlâ her ihtiyactan münezzehtir. O hiçbir şeye ihtiyaç duymaz, her şey sadece O'na muhtaçtır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Sıfat Çeşitleri Nelerdir?

Sıfat Çeşitleri Nelerdir?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Sıfatlar Türleri ve Kullanımı

Sıfatlar Türleri ve Kullanımı

Sıfatı Müşebbehe Kullanımı ve Örnekleri

Sıfatı Müşebbehe Kullanımı ve Örnekleri

Sıfat Zamir Kullanımı ve Örnekleri

Sıfat Zamir Kullanımı ve Örnekleri

Düzensiz Sıfatlar Örnekleri ve Cümleleri

Düzensiz Sıfatlar Örnekleri ve Cümleleri

Selbi Sıfatlar Nelerdir?

Selbi Sıfatlar Nelerdir?