Allah'ın Zati ve Subuti Sıfatları
İnsan, bu dünyada iradesi dışında kavrayamadığı bazı şeyler vardır ve bu hakikatleri tam olarak idrak edemez. Allah'ın zati ve subuti sıfatları, Allah'ın varlığını, birliğini ve hakikatini anlamaya yardımcı olan niteliklerdir. Bu sıfatların bilgisi, Allah-u Teâlâ'yı en iyi şekilde idrak edip, imanı kuvvetlendirir. Allah-u Teâlâ'yı anlamak için bu sıfatları bilmek oldukça önemlidir. Bu sıfatları bilen ve uygulayan kişiler, Allah'a daha yakın olurlar ve O'nun himayesi altında kalırlar. Çünkü Yüce Yaradan, kendisine bağlı olan kulunu en iyi şekilde ödüllendirir. Şimdi, Allah'ın zati ve subuti sıfatlarını ayrıntılı şekilde ele alalım.
Zati Sıfatların Anlamı
Zati sıfatlar, hiçbir sebebin sonucu olmayan, Allah Teâlâ'nın hakikatini ortaya koyan sıfatlardır. Bu sıfatlar, Yüce Allah'ın zatıyla ve varlığıyla doğrudan doğruya ilgili oldukları için ve yalnızca Allah'ın yüce zatına mahsus oldukları için zati sıfatlar olarak adlandırılmışlardır.
Subuti Sıfatların Anlamı
Allah'ın sınırsız olarak sahip olduğu, ancak yaratılan canlılarda sınırlı olarak bulunan sıfatlara subuti sıfatlar denir. Bu sıfatlar, Allah'ın mükemmelliğini ve kudretini yansıtır.
Allah'ın Zati Sıfatları Nelerdir?
- Vahdaniyet: Allah'ın bir ve tek olduğunu, eşi ve benzeri olmadığını ifade eder. İhlas Suresi'nde bu durum açıkça belirtilmiştir. Her şeyi noksansız ve mükemmel yaratan Allah'tır. O, bütün fiillerinde ve işlerinde tek ilahtır. Onun benzeri olmak şöyle dursun, bunu düşünmek bile hatadır. Onun yardımcıları, örneği, ortağı asla yoktur. Kendisine ibadet edilecek tek mabuttur. Vahdaniyet, Arapça kökenli bir kelime olup tek kişiyi işaret eder.
- Vücut: Allah Teâlâ'nın var olduğunu ve mevcudiyetini ifade eder. Bu sıfatla, O'nun yokluğu düşünülemez. Allah Teâlâ'nın var olması için başka bir varlığa ihtiyacı yoktur. O, kendi yüce zatı ile mevcuttur ve var olması için başkasına muhtaç değildir. Aksi takdirde ilah olamaz.
- Kıdem: Allah Teâlâ'nın ezeli olduğunu gösterir. O'nun var olmadığı bir an bile düşünülemez. Yüce Allah'ın bu varlığı ezelden beri olup, ahirden ve ebede kadar devam eder.
- Beka: Allah Teâlâ'nın ebedi olduğunu ve varlığının sonsuzluğunu ifade eder. Bu sıfat, bütün yaratıkların sonlu olduğu ve bir gün hayatlarının sona ereceği anlamına gelir.
- Kıyam Binefsihi: Allah Teâlâ'nın varlığının bir başkasına ait olmadığı, sadece kendi zatında bulunduğunu ifade eder. Tüm yaratılmışlar, yaşamlarını idame ettirmede Yüce Allah'a muhtaçtır.
- Muhalefetün Li'l-havadis: Yüce Allah'ın yarattığı canlılara benzememesi anlamına gelir. Allah Teâlâ'ya denk gelecek bir varlık yoktur.
Allah'ın Subuti Sıfatları
- Kelam: Allah'ın ezeli ve ebedi olduğunu ifade eder. O'nun dilsiz ve konuşmaması düşünülemez. Allah, dilediği zaman kendi şanına ve zatına layık bir şekilde meleklerine bildirir ve anlatır. Kelamını Cebrail vasıtasıyla peygamberlerine iletir.
- İlim: Allah, geçmişte olmuş olanları ve gelecekte olacak şeyleri bilir. O'nun ilminden şüphe edilmez. İlmi ne artar ne de eksilir. Gelecekte ne olacağını ezeli ilmiyle bilmektedir.
- Semi: Her şeyi işiten anlamına gelir. Allah, en zayıf sesleri bile işitir. O, işitilmesi mümkün olan her şeyi duyar, en gizli ve fısıltıları bile işitir.
- Basar: Allah'ın her şeyi en ince ayrıntısına kadar gördüğünü ifade eder. O, karanlıkta, aydınlıkta, yer altında ve yer üstünde her şeyi görür ve haberdardır.
- Hayat: Yüce Allah'ın diri, canlı ve ezeli bir hayat sahibi olduğunu ifade eder. Allah'ın hayatı mevcuttur, ancak bu, bizim hayatımıza benzemez. Hayatın zıddı olan ölüm, bizler için mümkünken, Allah Teâlâ için mümkün değildir.
- İrade: Allah Teâlâ'nın dilediğini tercih etmesi ve gerçekleştirmesi anlamına gelir. Kâinatta olup bitenler, O'nun dilemesiyle ve iradesiyle ortaya çıkar.
- Kudret: Allah Teâlâ'nın gücünün her şeye yettiğini ve her türlü tasarrufa sahip olduğunu ifade eder.
- Tekvin: Allah Teâlâ'nın yoktan yaratması anlamına gelir. Bu sıfat ezelidir. Yaratır ve icat eder.
Allah'ın zati ve subuti sıfatları, O'nun mükemmelliğini ve kudretini anlamamıza yardımcı olur. Bu sıfatları bilmek ve anlamak, imanımızı güçlendirir ve Allah'a olan bağlılığımızı artırır. İbadetlerimizde ve günlük yaşamımızda bu sıfatları düşünmek, bizi Yüce Yaradan'a daha yakın kılar.
|
