Sıfatlar ve Çeşitleri Türkçenin dil bilgisi konuları arasında sıfatlar, diğer adıyla ön adlar, önemli bir yer tutar. Sıfatlar, varlıkları çeşitli yönleriyle niteleyen veya belirten sözcüklerdir. Sıfatlar mutlaka isimden önce gelirler. Eğer isimden önce gelmezlerse, kelime sıfat olmaz; isim veya bağlaç olabilir. Aynı şekilde, fiilden önce gelen kelime zarf olarak adlandırılır. Bu nedenle, özellikle soru çözümlerinde cümle veya paragraf içerisinden sıfatları bulmanız istendiğinde, her zaman isimden önce gelen kelimeye bakılır. Eğer isimden önce gelen kelime ismi niteliyor veya belirtiyorsa, o kelime sıfattır. Sıfatlar, isimleri çeşitli yönlerden nitelendirebilir veya belirtebilir. Ancak sıfatlar, isimleri sadece bir yönden etkilemez; birçok yönden etkileyebilir. Kendi aralarında çeşitli sınıflara ayrılan sıfatları şimdi inceleyelim. Sıfat Çeşitleri Niteleme Sıfatları: Niteleme sıfatları, bir kelimeye veya cümleye "nasıl" sorusunun cevabını vererek, kelimeyi durum, zaman, renk, çeşit ve şekil yönünden niteleyen sıfatlardır. Şimdi birkaç örneği inceleyelim:
Belirtme Sıfatları: Belirtme sıfatları, isimleri çeşitli yönlerden etkileyebilir. Özellikle bir şeyi işaret ederken, nerede olduğunu belirtirken, soru sorarken veya bir şeyin sayısı ya da miktarı hakkında bilgi alırken kullanılır. Belirtme sıfatlarını maddeler halinde inceleyelim:
Örnek: bu ev, şu araba, o film, onu bana ver, beriki sehpa.
Örnek: her konu, bazı olaylar, birkaç kişi, birtakım insanlar.
Örnek: nasıl insan?, hangi film?, kaç soru?
Örnek: IV. Murat, ikişer ekmek, yarım limon, bütün ekmek, 1 kilo elma. Adlaşmış Sıfat: Bir sözcüğün sıfat olarak kullanılabilmesi için yalın halde olması gerekir. Sıfatlar, isim çekim ekleri alınca adlaşır. Örnek: Yaramaz çocuklar evi dağıttı. (Cümlede yer alan "yaramaz" sözcüğü sıfat, "çocuklar" ise isimdir.) Yaramazlar evi dağıttı. (Yaramazlar ise adlaşmış sıfattır. Çünkü orada kastedilen "yaramaz çocuklar"dır.) |
Sait taha
20 Temmuz 2024 CumartesiBu konuda bazen kafam karışıyor. Mesela Uzun boylu adam örneğinde, uzun boylu sıfat mı oluyor?
Cevap yazAdmin
20 Temmuz 2024 CumartesiSait taha, bu konuda kafanın karışması çok normal, dil bilgisi bazen kafa karıştırıcı olabiliyor. "Uzun boylu adam" örneğinde, "uzun boylu" bir sıfattır ve "adam" isimdir. Yani "uzun boylu" adamın nasıl olduğunu tanımlayan bir sıfattır.