Adlaşmış Sıfat Sıfatlar, isimleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir ve tek başlarına kullanılamazlar. Bu nedenle mutlaka bir isme ya da başka bir sıfata ihtiyaç duyarlar. Cümle yapısında sıfatlar, isimlerden önce kullanılarak, isimleri adet, yer, şekil, renk ve duygu gibi yönlerden tarif etmeye yardımcı olurlar. Sıfatlar, isimlerin özelliklerini bildirdiğinde anlam kazanırlar. Örneğin, "göz" kelimesi tek başına bir anlam ifade etmezken, "mavi göz" kelimesinde "mavi" sıfatı, "göz" isminin özelliğini belirtir. Adlaşmış Sıfatlar Adlaşmış sıfatlar ise cümlede belirtilen kişinin tam olarak bilinmediği ya da niteliğin vurgulanmak istendiği durumlarda kullanılır. Adlaşmış sıfat, isim belirtilmeden ismin yerine geçerek aynı anlamı verir. Bu sıfatlar, niteleme sıfatlarıyla gerçekleşir. Bu nedenle adlaşmış sıfatları anlayabilmek için sıfat çeşitlerini iyi incelemek gerekir. Sıfat Çeşitleri Sıfatlar, niteleme sıfatları ve belirtme sıfatları olarak iki ana başlık altında toplanır.
Varlıkların yapısal özelliklerini belirten sıfatlardır. Bu sıfatlar, özellikle varlığın nasıl olduğunu bildirirler. Cümlede kullanılan isme sorulan “nasıl” sorusuna cevap verirler. Örneğin, "kurumuş yapraklar etrafa saçıldı" cümlesinde isim olan "yapraklar" kelimesine "nasıl" sorusunu yönelttiğimizde "kurumuş" cevabını alırız. Burada "kurumuş" kelimesi niteleme sıfatıdır.
Varlıkların özelliklerini belirten sıfatlardır ve kendi arasında dört gruba ayrılır. Bunlar; işaret sıfatı, sayı sıfatı, belgisiz sıfat ve soru sıfatıdır. Adlaşmış Sıfat Açıklamalı Örnekleri “Akıllı insanlar kendine güvenir” cümlesinde niteleme sıfatı olan “akıllı” sözcüğüdür. “Akıllılar kendine güvenir” cümlesinde ise “insanlar” isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat oluşur. “Korkak insanların kendine güveni yoktur” cümlesinde niteleme sıfatı olan “korkak” sözcüğüdür. “Korkakların kendine güveni yoktur” cümlesinde “insanlar” isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat oluşur. Adlaşmış Sıfat Örnekleri Küçük çocuk, annesinin gelişini görünce çok sevindi. (Niteleme sıfatı) Küçük, annesinin gelişini görünce çok sevindi. (Adlaşmış sıfat) Zeki insanların öz güveni her zaman diğer insanlardan daha yüksek olur. (Niteleme sıfatı) Zekilerin öz güveni, her zaman diğer insanlardan daha yüksek olur. (Adlaşmış sıfat) Adlaşmış Sıfatlarda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Simitçi genç hemen bize ikişer simit verdi. (“simitçi” sözcüğü, “genç” adını nitelediği için sıfat görevindedir) Simitçi, hemen bize ikişer simit verdi. (“simitçi” sözcüğü ise isim olarak kullanılmıştır; ama adlaşmış sıfat değildir)
İhtiyar, görevliye elindeki kâğıdı gösterdi. (“ihtiyar” sözcüğü bir kişiyi karşılayarak adlaşmış sıfat olmuştur) İhtiyar görevliye elindeki kâğıdı gösterdi. (“ihtiyar” sözcüğü “görevli” adının sıfatı olmaktadır.) |
Ali Özbek
02 Temmuz 2024 SalıBu sayfayı hazırlayanları gönülden kutlarım. Gerçekten anlamlı ve oldukça iyi anlaşılır bir türde yazılmış tüm örnekler. Selam ve saygılar
Cevap yazAdmin
02 Temmuz 2024 SalıAli Özbek Bey,
Güzel yorumunuz için çok teşekkür ederiz. Sayfamızı beğenmenize ve faydalı bulmanıza çok sevindik. Selam ve saygılarımızla.