Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri
26 Haziran 2024

Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri

Belirtme Sıfatı

Belirtme sıfatı, varlıkları çeşitli yollarla belirten sıfatlara verilen addır. Cümle içinde kullanılan varlığın özelliğine veya duruma göre belirtme görevini sayı, işaret, soru veya belirsizlik gibi yöntemlerle üstlenirler. Belirtme sıfatı bu şekilde kendi içinde çeşitli türlere ayrılır.

Belirtme Sıfatı Çeşitleri

İşaret Sıfatı

İşaret sıfatı, varlığı işaret yoluyla belli eden sıfatlara denir. Bu sıfatları ayırt edebilmek için 'hangi' sorusunun karşılığının alınması gerekir. Kullanılan sıfat, isme sorulan hangi sorusuna cevap veriyorsa bu sıfat, belirtme sıfatının işaret sıfatı türüne girer. Aynı zamanda isimlerin önüne geçerek kullanılırlar.

Örnek

  • Bu çiçek,
  • Şu ağaç,
  • Öteki defter,
  • O kitap,
  • Beriki otobüs,
  • Bu kalem,
İşaret sıfatının '-ki' eki alması durumunu değiştirmez. -ki ya da -deki eki alan işaret sıfatları türemiş olan işaret sıfatı olarak kabul edilir. Eğer işaret sıfatı kullanırken çekim eki alırsa sıfat olmaktan çıkar ve işaret zamiri olur.

Örnek

  • Bunu ben yapmak istedim. (Bunu, işaret zamiri)
  • Onu ilk ben gördüm. (Onu, işaret zamiri)

Belgisiz Sıfat

Belgisiz sıfat, varlıkları tam olarak belirtemeyen ve aşağı yukarı belirtmeye çalışan sıfatlara denir. Belirttikleri varlıkları tam olarak değil de belli belirsiz sıfatlar kullanarak belirtmeye çalışırlar. Belgisiz sıfatları sayı sıfatlarıyla karıştırmamak gerekir. Cümle içinde kullanılırken belli bir anlamı yoksa sıfat, belgisiz sıfat olarak kabul edilir. Sayı anlamı taşıyorsa kullanılan sıfat, sayı sıfatı olur.

Örnek

  • Fazla defter,
  • Bazı günler,
  • Bütün kitaplar,
  • Kimi zaman,
  • Çok para,

Soru Sıfatı

Soru sıfatı, varlıkları soru yoluyla belirten sıfatlara denir. Soru sıfatı kullanılırken sorunun yerine konulan kelimeyi de sıfat haline getiriyorsa sorunun kelimesi soru sıfatı kabul edilir. Yani sorulan sorunun cevabını da sıfat olarak verir. Cevap içerisindeki sıfat herhangi bir belirtme sıfatı türü olabilir. Cevap içerisindeki sıfat, sayı veya belgisiz gibi sıfatlarla kelimeyi tamamlayabilir. Bu, sıfatı soru sıfatı yapmaktan değiştirmez. Bir soru kelimesi içerisinde 'kaçıncı kişi' olarak sorulan sorunun cevabına 'ikinci kişi' verilebilir. Buradaki 'ikinci' kelimesi bir sayı sıfatıdır. Bu duruma göre de 'kaçıncı' ile sorulan kelime soru sıfatı olur. Kısaca sorduğu sorunun cevabını başka bir sıfatla karşılayan kelimelere soru sıfatı denilebilir.

Örnek

  • Kaç kişi,
  • Hangi kitap,
  • Kaçıncı sıra,
  • Neredeki kalem,

Sayı Sıfatı

Sayı sıfatı, varlığın sayısını belirten sıfatlar belirtme sıfatlarının sayı sıfatı çeşidine girer. Sayı sıfatı kendi içinde asıl, kesir, üleşme, topluluk ve sıra sayı sıfatları olarak beş ayrı gruba ayrılır.

Sayı Sıfatı Çeşitleri

Asıl Sayı Sıfatı

Asıl sayı sıfatı, hiç ek almadan varlığın sayısını tam olarak bildiren sıfatlara denir. Asıl sayı sıfatları 'kaç' sorusuna cevap verebilen sıfatlardır.

Örnek

  • Üç kişi,
  • Altı kalem,

Kesir Sayı Sıfatı

Kesir sayı sıfatı, adların sayısını tam olarak değil de kesirli şekilde belirten sıfatlara denir. Kullanılırken anlamlarında bir kesir anlamı yüklü olmalıdır. Kesir sayı sıfatı '-de', '-da' eki gibi ekler alır. Aynı zamanda 'kaçta kaç' sorusuna cevap verirler. Bir kelime olarak değil de kelime grubu halinde kullanılabilirler. Fakat yarım, çeyrek gibi tek kelime halinde kesir anlamı taşıyan kesir sayı sıfatları da vardır.

Örnek

  • Çeyrek altın,
  • Üçte bir boncuk,
  • Yüzde on para,
  • Beşte iki pay,

Üleşme Sayı Sıfatı

Üleşme sayı sıfatı, varlıkları belirtilirken sayılarını paylaştırma niteliğinde belirten sıfatlara denir. Sıfatı belirtirken '-er' eki kullanırlar. Belirttikleri kelimelere 'kaçar' sorusuyla cevap verirler. Genel anlamda çoğul anlamda kullanılırlar fakat kendileri çoğul anlama geldiği için yanlarındaki varlığa çoğul eki getirilmez.

Örnek

  • Onar boncuk,
  • Üçer çocuk,
  • Beşer ceviz,
  • Dörder öğrenci,
  • Sekizer sıra,

Topluluk Sayı Sıfatı

Topluluk sayı sıfatı, varlıkları toplu anlamlarıyla belirten sıfatlara denir. Tekil veya çoğul anlamlarda olması mümkündür.

Örnek

  • Dördüz kardeşler,
  • Beşiz oğlanlar,
  • İkiz çocuklar,

Sıra Sayı Sıfatı

Sıra sayı sıfatı, varlıkların sıra yönünden sayısını belirten sıfatlara denir. Genel olarak sıra sayı sıfatları '-inci' eki alırlar. 'Kaçıncı' sorusuna cevap verirler. Belirttikleri varlığı derecelendirerek sırasını belirtirler.

Örnek

  • İkinci sıra,
  • Altıncı kitap,

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Sıfat Türleri Nelerdir?

Sıfat Türleri Nelerdir?

Sıfat Ön Ad Çeşitleri

Sıfat Ön Ad Çeşitleri

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Selbi Sıfatlar Nelerdir?

Selbi Sıfatlar Nelerdir?

Kesir Sayı Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Kesir Sayı Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Sıfatlar Konu Anlatımı

Sıfatlar Konu Anlatımı

Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri

Belirtme Sıfatı Kullanımı ve Çeşitleri

Sıfatın Tanımı Nasıl Yapılır?

Sıfatın Tanımı Nasıl Yapılır?

Güncel

Sıfat ve Sıfat Çeşitleri Nelerdir?

Sıfat ve Sıfat Çeşitleri Nelerdir?

Güncel

Sıra Sayı Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Sıra Sayı Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Güncel

Pekiştirme Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Pekiştirme Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

İyelik Sıfatları Örnekleri ve Cümleleri

İyelik Sıfatları Örnekleri ve Cümleleri

Sıfat Yapan Ki Kullanımı

Sıfat Yapan Ki Kullanımı

Zati Sıfatlar Nelerdir?

Zati Sıfatlar Nelerdir?

Hz Muhammedin Sıfatları ve Anlamları

Hz Muhammedin Sıfatları ve Anlamları

Niteleme Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Niteleme Sıfatı Kullanımı ve Örnekleri

Almanca Sıfatlar Çeşitleri ve Kullanımı

Almanca Sıfatlar Çeşitleri ve Kullanımı

Sıfatlar ve Türleri Nelerdir?

Sıfatlar ve Türleri Nelerdir?

Sıfat Çeşitleri Nelerdir?

Sıfat Çeşitleri Nelerdir?

Sıfatı Müşebbehe Kullanımı ve Örnekleri

Sıfatı Müşebbehe Kullanımı ve Örnekleri

Sıfat Fiil Ekleri Kullanımı ve Örnekleri

Sıfat Fiil Ekleri Kullanımı ve Örnekleri

Sıfat ve Zamir Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Sıfat ve Zamir Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Ön Ad Sıfat Özellikleri Nelerdir?

Ön Ad Sıfat Özellikleri Nelerdir?