Sıfatı zatiye ve subutiye nedir, aralarındaki farklar nelerdir?

Bu içerik, İslam düşüncesinde Allah'ın sıfatlarını sınıflandıran sıfatı zatiye ve sıfatı subutiye kavramlarını ele almaktadır. Her iki terim arasındaki tanım ve özellikler, Allah'ın varlığı ve niteliklerini anlamak için önemlidir. Makalede, bu kavramların detaylı açıklamaları ve aralarındaki farklar incelenmiştir.

24 Kasım 2025

Sıfatı Zatiye ve Subutiye Nedir, Aralarındaki Farklar Nelerdir?


Sıfatı zatiye ve subutiye, İslam düşüncesinde Allah'ın sıfatlarını sınıflandırmak için kullanılan iki temel terimdir. Bu terimler, Allah'ın varlığını ve niteliklerini anlamak ve açıklamak amacıyla ortaya konulmuştur. Bu makalede, sıfatı zatiye ve subutiye kavramlarının tanımları, özellikleri ve aralarındaki farklar detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Sıfatı Zatiye Nedir?


Sıfatı zatiye, Allah'ın zatına içkin, onun varlığını zorunlu kılan ve zatıyla birlikte var olan sıfatlardır. Bu sıfatlar, Allah'ın ne olduğunu tanımlar ve O'na özgüdür. Sıfatı zatiye, Allah'ın varlığını ve birliğini ifade eden temel niteliklerdir. Bu sıfatlar arasında şunlar yer alır:
  • Varlık (Wujûd): Allah'ın var olma niteliğidir.
  • Birlik (Vahdaniyet): Allah'ın teklik ve birliğini ifade eder.
  • Kıdem: Allah'ın varlığının başlangıcı olmadığı anlamına gelir.
  • Beka: Allah'ın varlığının ebediliğini ifade eder.
  • İhtiyaçsızlık: Allah'ın her şeyden müstağni olduğunu belirtir.
Bu sıfatlar, Allah'ın her zaman ve mekânda var olan, değişmez ve sabit olan nitelikleridir.

Sıfatı Subutiye Nedir?


Sıfatı subutiye, Allah'ın zatından kaynaklanan, fakat O'na ait olmayan, O'nun dışında da var olabilen sıfatlardır. Bu sıfatlar, Allah'ın yaratmış olduğu varlıkları tanımlamakta kullanılan niteliklerdir. Sıfatı subutiye, Allah'ın iradesiyle ortaya çıkan ve O'na benzerlik taşıyan sıfatlardır. Sıfatı subutiye arasında şunlar yer alır:
  • Hayat: Allah'ın canlı ve diri olma niteliğidir.
  • İlim: Allah'ın her şeyi bilmesi anlamına gelir.
  • İrade: Allah'ın dilediği şeyleri gerçekleştirme gücüdür.
  • Kelâm: Allah'ın konuşma niteliğidir.
  • Basar: Allah'ın görme özelliğidir.
  • Sami: Allah'ın işitme yeteneğidir.
Bu sıfatlar, Allah'ın varlığıyla birlikte ortaya çıkan, ancak O'nun dışında da bir anlam taşıyan niteliklerdir.

Sıfatı Zatiye ve Subutiye Arasındaki Farklar

Sıfatı zatiye ve subutiye arasındaki başlıca farklar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
  • Sıfatı zatiye, Allah'ın zatına içkin olan ve O'na özgü olan sıfatlardır; sıfatı subutiye ise Allah'ın zatından kaynaklanan, ancak O'na benzerlik taşıyan sıfatlardır.
  • Sıfatı zatiye, Allah'ın varlığını zorunlu kılan niteliklerdir; sıfatı subutiye ise O'nun yaratmış olduğu varlıkları tanımlamak için kullanılan niteliklerdir.
  • Sıfatı zatiye değişmez ve sabittir; sıfatı subutiye ise Allah'ın iradesine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Bu farklar, İslam düşüncesinde Allah'ın sıfatlarının anlaşılmasında önemli bir rol oynamaktadır.

Sonuç

Sıfatı zatiye ve subutiye, Allah'ın varlığını ve niteliklerini anlamak için önemli kavramlardır. Bu sıfatların her biri, İslam teolojisi içinde derin bir anlam taşır ve Müslümanların Allah'ı tanımasında ve O'na olan inançlarını pekiştirmesinde önemli bir role sahiptir. Sıfatların doğru bir şekilde anlaşılması, Müslümanların inanç sistemini sağlamlaştıracak ve Allah ile olan ilişkilerini derinleştirecektir.

Bu makalede, sıfatı zatiye ve subutiye kavramları detaylı bir şekilde incelenmiş ve aralarındaki farklar açıklanmıştır. Bu konular üzerinde yapılan derinlemesine düşünme ve araştırma, İslam düşüncesinin zenginliğini ortaya koymaktadır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Soru işareti ikonu
Ravza Sultan 18 Kasım 2024 Pazartesi

Sıfatı zatiye ve subutiye arasındaki farkları öğrenmek için bu konuyu derinlemesine incelemişsiniz. Sıfatı zatiye, Allah'ın varlığını zorunlu kılan ve O'na özgü olan niteliklerken, sıfatı subutiye yaratılmışlarla da ilişkilendirilebilen nitelikler olarak tanımlanıyor. Bu iki kavramın farklılıkları, Allah'ı anlamamızda ne denli önemli bir yer tutuyor. Özellikle sıfatların değişmez ve sabit olması ya da iradeye bağlı olarak farklılık göstermesi, Allah ile olan ilişkimizi nasıl şekillendiriyor? Bu tür ayrımlar, inancımızı derinleştirmek için neden bu kadar kritik sizce?

1. Cevap
cevap
Admin 18 Kasım 2024 Pazartesi

Ravza Sultan Hanım, bu derinlikli sorunuz için teşekkür ederim. Sıfat-ı zâtiye ve sübûtiye arasındaki farklar, gerçekten de Allah'ı doğru anlamamızın temelini oluşturuyor.

Sıfat-ı zâtiye (selbî sıfatlar), Allah'ın zâtına mahsus, O'nu yaratılmışlardan ayıran ve varlığı için zorunlu olan niteliklerdir. Kıdem, bekā, vahdâniyet, muhâlefetün li'l-havâdis, kıyâm bi-nefsihî gibi sıfatlar, değişmez ve ezelî-ebedîdir. Bu sıfatlar, Allah'ın mutlak kemalini ve aşkınlığını vurgular.

Sıfat-ı sübûtiye ise hayat, ilim, semi', basar, irâde, kudret, kelâm ve tekvîn gibi nitelikler olup, Allah'ın fiilî ve zihnî tasavvurumuzla ilişkilendirebileceğimiz sıfatlardır. Yaratılmışlarda bu sıfatlar sınırlı ve sonradan kazanılmışken, Allah'ta mutlak, ezelî ve kemal derecededir. İrâde sıfatı, Allah'ın dilediği şeyi seçmesi ve yaratması anlamına gelir; bu, O'nun hikmetine dayalıdır ve değişkenlik gösterebilir, ancak bu değişim O'nun zâtında bir değişim değil, fiillerindeki tecellidir.

Bu ayrımlar, Allah ile olan ilişkimizi şekillendirirken, O'nu her türlü eksiklikten tenzih etmemizi sağlar. Sıfat-ı zâtiye, Allah'ın eşsiz ve benzersiz olduğunu hatırlatarak tevhid inancını pekiştirir. Sıfat-ı sübûtiye ise O'nun hayat sahibi, bilen, işiten ve yaratan olduğunu göstererek, dualarımızda, ibadetlerimizde ve günlük hayatımızda Allah ile canlı bir bağ kurmamıza imkân tanır.

Bu tür ayrımların kritik olmasının nedeni, inancımızı körü körüne değil, bilinçli ve derinlemesine yaşamamıza yardımcı olmalarıdır. Allah'ı doğru tanımak, O'na olan güveni, teslimiyeti ve sevgiyi artırır; aynı zamanda şirk ve bid'at gibi sapmalardan korur. Bu bilgi, imanı taklitten tahkîk seviyesine taşıyarak, manevi hayatımızı anlamlı kılar.

Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Hz Muhammedin Sıfatları ve Anlamları
Hz Muhammedin Sıfatları ve Anlamları
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Peygamberlerin Sıfatları Nelerdir?
Sıfat Fiil Ekleri Kullanımı ve Örnekleri
Sıfat Fiil Ekleri Kullanımı ve Örnekleri
İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri
İsim Sıfat Tamlaması Türleri ve Özellikleri
Sıfat Zamir Kullanımı ve Örnekleri
Sıfat Zamir Kullanımı ve Örnekleri
;